(Συνέντευξη του Σεβ. Μητροπολίτου Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαου στον κ. Δημοσθένη Γκαβέα – huffingtonpost.gr)
Σεβασμιώτατε, οι γιορτές ήταν παιδαγωγία, όχι μόνο ανακούφιζαν τον άνθρωπο αλλά και τον δίδασκαν. Εξακολουθούν να έχουν την ίδια δυναμική σήμερα; Σας ρωτάω διότι και αυτό το Πάσχα θα περάσει, όπως όλες οι μεγάλες γιορτές και τη χαρά θα διαδεχθεί η δύσκολη καθημερινότητα. Πώς μπορεί κανείς να παραμείνει αναστάσιμος;
Άλλο πράγμα η εορτή ως εορτασμός και άλλο η εορτή ως εκκλησιαστική πανήγυρη. Το πρώτο σημαίνει απλά ποικιλία στη ζωή μας, αλλαγή στη μονοτονία της. Η Ανάσταση είναι κάτι διαφορετικό ως εκκλησιαστικό γεγονός και κάτι άλλο ως εορταστική πανήγυρη. Ακόμη και από θρησκευτικής πλευράς υπάρχει ένα έντονο σκηνικό με ποικίλες ακολουθίες, τύπους, συμβολισμούς, με τον Σταυρό, με τον Επιτάφιο, με όλες αυτές τις εναλλαγές και βεβαίως με τα έθιμα, τα κόκκινα αυγά, τις λαμπάδες, τα αρνιά, τη σχέση με την άνοιξη και τα λοιπά. Όμορφα έθιμα. Όλο όμως αυτό παραπέμπει σε μια γιορτή χαράς, γιορτή αγάπης, γιορτή εξωτερικών σχημάτων, ανθρώπινων σχέσεων. Η Εκκλησία δεν γιορτάζει την Ανάσταση. Γιορτάζει την Ανάσταση του Χριστού, το οποίο σημαίνει τρία πράγματα: το πρώτο είναι η συντριβή της δυνάμεως του διαβόλου, το δεύτερο η νίκη του Χριστού κατά του θανάτου και το τρίτο η δυνατότητα του ανθρώπου να αναστηθεί και ο ίδιος. Με την Ανάσταση του Χριστού αποδεικνύεται η θεότητά Του, αφού ούτε ο θάνατος, ούτε ο τάφος μπορεί να Τον περιορίσει, αλλά ταυτόχρονα φαίνεται και η δυνατότητα που έχει ο άνθρωπος να σπάσει τον φραγμό του θανάτου. Να το πω με ένα απλό παράδειγμα. Εάν ο θάνατος είναι μια επιφάνεια, μια οθόνη αδιαπέραστη και σκοτεινή, αυτό που η Ανάσταση του Χριστού κάνει είναι ότι δίνει σε αυτή την επιφάνεια διαφάνεια και διαπερατότητα, που σημαίνει ότι μπορείς να δεις πίσω και μετά από τον θάνατο και επιπλέον να περάσεις και ο ίδιος μέσα από τον θάνατο στην όντως ζωή, στην αιωνιότητα. Θα μπορούσε να υπήρχε ζωή αιώνια χωρίς να είχε νικηθεί ο θάνατος, να μην υπήρχε ο θάνατος. Εφόσον όμως υπάρχει, η Ανάσταση σημαίνει συντριβή του θανάτου.
Τι ίσχυε με την αντίληψη του θανάτου σύμφωνα με την εβραϊκή θρησκεία και σε σχέση με την αρχαία ελληνική σκέψη;
Οι Εβραίοι καταρχάς δεν καταλάβαιναν τον Εσταυρωμένο, γι΄ αυτό και ο απόστολος Παύλος λέει ότι η ιδέα του σταυρωμένου Θεού είναι «Ἰουδαίοις μέν σκάνδαλον, Ἕλλησι δὲ μωρία». Για μεν τους Ιουδαίους που περιμένανε επίγεια βασιλεία, δόξα, λύση των προβλημάτων της καθημερινότητας και παγκόσμια κυριαρχία, ήταν σκάνδαλο· δεν ήταν δυνατό να πιστέψουν σε σταυρωμένο θεό. Αλλά και οι φιλοσοφούντες Έλληνες, δεν μπορούσαν να δεχθούν και να καταλάβουν την ανάσταση του Χριστού, δεν χωρούσε στη λογική τους. Γι΄ αυτό και όταν ήρθε ο Παύλος στην Αθήνα και στον Άρειο Πάγο, μόλις τους ανέφερε για ανάσταση νεκρών του είπαν «ἀκουσομέθά σου καὶ πάλιν» και έφυγαν. Περιφρόνησαν το πιο επαναστατικό κήρυγμα.
Υπό αυτήν λοιπόν την έννοια, Εβραίοι και Έλληνες είμαστε και εμείς. Έτσι σκεπτόμαστε. Οι περισσότεροι άνθρωποι της Εκκλησίας προσευχόμαστε ή ζούμε εκκλησιαστικά για να πάνε τα πράγματα καλά στη ζωή μας. Στην ουσία καλύπτουμε ανασφάλειες και δημιουργούμε επίγεια εικόνα του Θεού μέσα μας. Όμως δεν είναι έτσι. Στην Εκκλησία ερχόμαστε για σωτηρία. Ο Χριστός είναι Σωτήρας, δηλαδή είναι Αυτός που δίνει αιώνια ζωή στην ψυχή, άσχετα εάν θα κακοπεράσουμε ή θα καλοπεράσουμε εδώ. Δεν πιστεύουμε στον Θεό για να βολευτεί η καθημερινότητα μας, πιστεύουμε για να φωτιστεί η αιωνιότητά μας. Με αυτή την έννοια, η Ανάσταση φωτίζει την αιωνιότητα. Δεν είναι σκοτάδι ο θάνατος, δεν είναι τέλος· είναι πέρασμα. Αυτό θα πει Πάσχα. Είναι πέρασμα από την καθημερινότητα στην αιωνιότητα, από την υλικότητα στην αφθαρσία, από τον κόσμο της πτώσεως στον κόσμο του Θεού, στη Βασιλεία του Θεού.
Γι΄ αυτό είναι αναγκαία η πίστη, μάλιστα στην εποχή μας που επιδιώκεται το ξερίζωμά της. Η μεγαλύτερη ζημιά που μπορεί κανείς να πάθει είναι να του γκρεμίσουνε την πίστη και γίνεται αυτό συστηματικά. Να πω ένα παράδειγμα: προ ημερών υπήρξε ένα δημοσίευμα σε μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα, το οποίο έδινε οδηγίες πώς να βοηθήσουμε τα παιδιά να ζήσουν όμορφα το Πάσχα ως ελληνικό έθιμο. Ταυτόχρονα όμως υπεδείκνυε να προσέξουν οι γονείς να μην τραυματιστεί η ψυχούλα τους όταν θα αντικρύσουν τη σταύρωση ή τον Επιτάφιο. Συμβούλευε να μιλήσουμε για τα λουλούδια και όχι για τον νεκρό. Όλα αυτά σε μια εποχή που τα παιδιά έχουν δεχτεί τόση οπτική και εμπειρική βία μέσα από τα παιχνίδια τους, από το διαδίκτυο, τις εικόνες και παραστάσεις τους. Ο σταυρός είναι νίκη, είναι δύναμη, είναι χαρά. Γιατί προβάλλεται πάντα στο φως της Αναστάσεως. Αυτό κάνει η Εκκλησία. Την ώρα που βγάζει τον εσταυρωμένο, την Μεγάλη Πέμπτη, το πρώτο τροπάριο που ψάλλει είναι: «ὁ σταυρός Σου, Κύριε, ζωή καὶ ἀνάστασις ὑπάρχει τῷ λαῷ Σου». Ο σταυρός αποτελεί προϋπόθεση της αναστάσεως. Αυτό το υπέροχο πράγμα έρχεται το σύστημα να το συμπιέσει. Να προσεγγίσει την ανάσταση χωρίς πίστη, χωρίς Θεό, να την καταντήσει έθιμο. Σε αυτό αμύνεται η Εκκλησία και πρέπει να αμύνεται. Κι εγώ αμύνομαι.
Πηγή: imml.gr
